Inhoud

• Wat doet letrozol en waarbij gebruik ik het?
• Wat zijn mogelijke bijwerkingen?
• Mag ik letrozol gebruiken met andere medicijnen?
• Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?
• Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?
• Hoe gebruik ik dit medicijn?

letrozol

Letrozol remt het enzym aromatase. Hierdoor maakt uw lichaam minder oestrogeen (vrouwelijk geslachtshormoon) aan. Op die manier verlaagt letrozol de hoeveelheid oestrogeen in de eierstokken, vetweefsel, lever en in borstkankergezwellen.

Artsen schrijven letrozol voor bij borstkanker dat gevoelig is voor hormonen.

Artsen schrijven het soms voor bij verminderde vruchtbaarheid. Letrozol verlaagt de hoeveelheid oestrogeen. Hierdoor maakt het lichaam meer hormonen aan die voor de eirijping en eisprong zorgen.

Verder schrijven artsen het soms voor bij jongens die te vroeg in de puberteit komen (pubertas preacox), en bij jongens in de pubertijd om meer te groeien.

Wat doet letrozol en waarbij gebruik ik het?

Kanker

Kanker is een naam voor meer dan honderd verschillende aandoeningen, waarbij lichaamscellen zich ongeremd vermenigvuldigen. Het gevolg is tumoren (gezwellen) of afwijkingen in bloed en lymfebanen. Het is een ernstige ziekte die slecht kan aflopen als u er niets aan doet.

Door nieuw onderzoek is tegenwoordig goede behandeling voor veel soorten kanker mogelijk. Bij snelle behandeling voorkomt u dat een kankergezwel doorgroeit in het omringende weefsel of dat het uitzaait. Bij uitzaaiingen ontstaat kanker op andere plaatsen in het lichaam.

Oorzaak
In elke cel zit DNA. DNA bevat de erfelijke eigenschappen van ons lichaam, zoals de bloedgroep en de kleur van de ogen. Door het DNA weten cellen wat ze moeten doen, bijvoorbeeld ook hoe snel ze zich moeten delen. Bij een celdeling ontstaan uit een cel 2 dochtercellen, met exact hetzelfde DNA als de moedercel. Als het stukje DNA dat de celdeling bestuurt beschadigd raakt, kan de cel zich sneller gaan delen. De nieuwe cellen bevatten dezelfde beschadiging in het DNA in de moedercel. Daardoor gaan ook deze cellen zich veel te snel delen, met kanker tot gevolg.

Hoe de beschadiging in het DNA ontstaat, is vaak onbekend. Het lijkt soms te komen door chemische stoffen zoals teer in tabaksrook. Of door asbest, alcohol, te veel of te vet voedsel, straling of door een erfelijke aanleg.

Verschijnselen
Kanker is een verraderlijke ziekte. Elke kankersoort veroorzaakt weer andere klachten. In het beginstadium zijn er vaak helemaal geen verschijnselen. Pas als een kankergezwel tegen zenuwen aandrukt, pijn te voelen.

Sommige klachten komen bij bijna alle kankersoorten voor, zoals erg vermoeid zijn, gebrek aan eetlust en sterke vermagering (bijvoorbeeld meer dan 3 kilo per maand).

Bij borstkanker kunt u een knobbeltje voelen in de borst, kan de huid indeuken of juist rood en gezwollen zijn. En kan er vocht uit de tepel komen of kan de tepel naar binnen trekken. Neem bij deze klachten contact op met uw arts.

Behandeling
Operatie, bestraling, chemokuren en medicijnen die het oestrogeenhormoon in het lichaam verminderen zijn de meest voorkomende behandelingsmethoden bij borstkanker.

Bij een operatie verwijdert uw arts de tumor in de borst. Daarna wordt nabehandeld met bestraling, chemokuren of met beide. Dit is ligt aan hoe de kankercellen reageren en de kans op aanwezigheid van uitzaaiingen.

Als de kankercellen gevoelig zijn voor oestrogeenhormoon, zal de arts bovendien een medicijn voorschrijven dat de werking van oestrogeen tegengaat, zoals tamoxifen of letrozol. Soms schrijft de arts eerst 5 jaar tamoxifen voor en daarna letrozol. Hierdoor is de kans op terugkeer van de tumor nog kleiner.

Ook als er sprake is van uitzaaiingen, kan de arts letrozol voorschrijven. De groei van de tumor wordt dan geremd, waardoor uw klachten kunnen verminderen. Als de behandeling goed aanslaat, kunt u het een aantal maanden blijven gebruiken.

Werking
Bij borstkanker vermindert letrozol de aanmaak van het vrouwelijke oestrogeenhormoon. Het remt daardoor de groei van de tumor en voorkomt dat er opnieuw borstkanker ontstaat. Ook is de kans op kanker in de andere borst verminderd.

Verminderde vruchtbaarheid

Voortijdig begin puberteit

De medische term voor een te vroege puberteit is pubertas praecox. Bij deze ontwikkelingsstoornis stopt op jonge leeftijd de lengtegroei en ontstaan al geslachtskenmerken.

Bij jongens is sprake van pubertas praecox als zij mannelijke geslachtskenmerken krijgen voordat ze 9 jaar oud zijn. Zoals een zware stem en baardgroei.

Pubertas praecox is een probleem omdat het kind stopt met groeien. En omdat volwassen geslachtskenmerken psychisch zwaar kunnen zijn.

Oorzaak
Pubertas praecox kan ontstaan door de hypothalamus of hypofyse. De hypothalamus is een deel van de hersenen dat de hypofyse stimuleert. De hypofyse is een klier in de hersenen die andere hormonen aanmaakt. Deze hypofysehormonen zorgen ervoor dat de zaadballen geslachtshormonen gaan aanmaken.

Hoe het komt dat de hersenen deze hormonen te vroeg aanmaken is nog onbekend. Soms is de oorzaak een tumor, ontsteking of schade aan de hersenen.

Het kan ook komen door iets buiten de hersenen. Zoals een tumor in eierstok, zaadbal of bijnier of een schildklieraandoening.

Behandeling
Als de oorzaak is dat de hypothalamus of hypofyse de hormonen te vroeg aanmaken, kan de arts de aanmaak remmen met bijvoorbeeld letrozol. De arts houdt goed in de gaten of het kind inderdaad voldoende groeit.

Werking
Letrozol remt de aanmaak van vrouwelijke geslachtshormonen (oestrogenen). Oestrogenen zijn belangrijk voor de puberteit, ook bij jongens. Door oestogenen te remmen, wordt de rijping van botten uitgesteld. Hierdoor is er meer tijd en ruimte voor jongens om door te groeien.

Letrozol wordt samen met bicalutamide gegeven. Bicalutamide remt het mannelijke geslachtshormoon (testosteron).

Wat zijn mogelijke bijwerkingen?

Regelmatig (bij meer dan 30 op de 100 mensen)

• Overgangsklachten, zoals opvliegers, transpiratie en bloed of vocht of slijm uit de vagina.

  Ook kan het slijmvlies van de vagina droger worden. Daardoor kan seks pijnlijk zijn en kunt u vaginale infecties krijgen. Overgangsklachten komen door minder oestrogeenhormoon in het lichaam. Heeft u er veel last van? Of heeft u last van vaginale bloeding? Neem dan contact op met uw arts.

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

• Pijnlijke en stijve gewrichten

• Moe of zwak gevoel

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Hoofdpijn en duizelig zijn

• Hartkloppingen, pijn op de borst. Zeer zelden snelle hartslag.

  Overleg dan met uw arts.

• Maagdarmklachten. Zoals misselijk zijn, overgeven, buikpijn, verstopping, diarree en minder eetlust.

• Depressivief gevoel, angst en snel geirriteerd zijn.

• Huiduitslag, droge huid, jeuk en haaruitval.

• Spierpijn

• Vasthouden van vocht, bijvoorbeeld in de enkels en voeten.

  Dit heet oedeem. Heeft u hier last van? Overleg dan met uw arts. Zeer zelden kunt u hierdoor hoge bloeddruk krijgen en meer kans op hart- en vaatziekten.

• Botontkalking (osteoporose)

  Oestrogeenhormonen maken de botten stevig. Doordat letrozol de hoeveelheid oestrogeen lager maakt, worden de botten langzaam broos. Dan kunnen eerder botbreuken ontstaan. Om dat te voorkomen, kan uw arts een medicijn van het bisfosfonaat-type voorschrijven. Overleg hierover met uw arts.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Slaperig zijn, of juist niet kunnen slapen.

• Bij borstkanker: in het begin meer pijn . Vooral bij uitzaaiingen in de botten, zwelling en roodheid op de plek van de borstkanker.

  Dit gaat vanzelf over.

• Oogirritatie en minder goed kunnen zien door oogafwijkingen, zoals cataract (grauwe staar).

  Raadpleeg uw arts bij problemen met zien.

• Droge mond en smaakstoornissen.

  Door een droge mond kunnen zich eerder gaatjes in uw gebit krijgen. Poets en flos daarom extra goed als u merkt dat u last heeft van een droge mond. Laat eventueel de tandarts vaker uw gebit controleren als u dit medicijn langer dan een paar weken gebruikt.

• Beknelde zenuw in de pols. Dit kan zorgen voor pijn, tintelingen of een doof gevoel in uw duim, vingers en handpalm.

  Ook kunt u last krijgen van minder kracht en gevoel in uw handen.

• Bloedafwijkingen, namelijk een tekort aan witte bloedcellen. Dit merkt u aan onverklaarbare koorts, keelpijn, blaasjes in mond en keel of infecties.

  Waarschuw dan uw arts.

• Trombose, waarbij een bloedstolseltje een bloedvat kan afsluiten. U kunt trombose herkennen aan een dikke, harde, rode en pijnlijke plek op het been. Soms heeft u pijn in de kuit en een zwaar gevoel in het been. In zeldzame gevallen krijgt u last van plotseling kortademig zijn, met pijn of ophoesten van bloed. 

  Dat gebeurt meestal in een been, soms komt het bloedstolsel in de longen terecht. Waarschuw in deze gevallen onmiddellijk een arts, of ga naar de Eerste-Hulpdienst.

• Leveraandoeningen, zoals hepatitis. U kunt dit merken aan donkere urine, een gele kleur van het oogwit of van de huid, misselijk zijn en minder eetlust.

  Waarschuw dan een arts.

• Overgevoeligheid voor dit medicijn. U merkt dit aan huiduitslag, galbulten of jeuk. Raadpleeg dan uw arts. Een ernstige overgevoeligheid is te merken aan flauwvallen of een zwelling van het gezicht, lippen, mond, tong of keel. U kunt hierbij erg benauwd worden. In zeer zeldzame gevallen ontstaat er een ernstige huidaandoening met blaren op de huid. Waarschuw in al deze gevallen direct een arts of ga naar de Eerste-hulpdienst.

  Bent u overgevoelig voor dit medicijn? Dan mag u het niet meer gebruiken. Geef dit daarom aan de apotheker door. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn niet opnieuw krijgt.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Mag ik letrozol gebruiken met andere medicijnen?

Dit middel kan wisselwerkingen hebben met andere medicijnen.

Het medicijn waarmee de belangrijkste wisselwerking optreedt, is het volgende. In de tekst hieronder staat alleen de werkzame stof van dit medicijn, dus niet de merknaam. Of uw medicijn die werkzame stof bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje ‘samenstelling’.

• De vrouwelijke geslachthormonen, estriol, estradiol en geconjugeerde oestrogenen. Deze hormonen en letrozol kunnen elkaars werking tegengaan. Overleg met uw arts.

Twijfelt u eraan of bovenstaande wisselwerking voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Het is belangrijk dat uw arts weet welke medicijnen u nog meer gebruikt. Neem daarom uw medicatieoverzicht mee als u naar het ziekenhuis gaat. Dit is een overzicht waarop staat welke medicijnen u gebruikt, maar ook of u bijvoorbeeld allergisch bent voor bepaalde medicijnen. U kunt dit overzicht bij uw eigen apotheek opvragen. Krijgt u in het ziekenhuis nieuwe medicijnen, of verandert er iets aan uw medicijngebruik? Geef dit dan ook weer door aan uw eigen apotheek. Dan blijft uw medicatieoverzicht actueel.

Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?

Ja, dat kan. U mag autorijden, en u mag eten en drinken zoals u normaal doet.

Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?

Zwangerschap
Gebruik dit medicijn NIET als u zwanger bent. De kans is groot dat dit medicijn aangeboren afwijkingen veroorzaakt bij de baby. Het is belangrijk dat u zeker weet dat u niet zwanger bent als u met dit middel begint.

Bij borstkanker mag u dit medicijn alleen gebruiken als u meer dan 1 jaar geen menstruatie heeft gehad, dus in de overgang bent. Twijfelt u of u nog zwanger kunt worden? Raadpleeg dan uw arts.

Borstvoeding
Gebruik dit middel NIET als u borstvoeding geeft of stop de borstvoeding. Het is niet bekend of dit middel in de moedermelk terechtkomt. Het medicijn kan schadelijk zijn voor de baby. Wilt u borstvoeding geven, overleg dan met uw arts.

Hoe gebruik ik dit medicijn?

Kijk voor de juiste dosering op het etiket van de apotheek.

Hoe?
Slik de tablet in met een half glas water. Niet kauwen.

Wanneer?

• Kanker, pubertas praecox, groeistimulatie: Slik dit medicijn 1 keer per dag volgens het schema van uw arts.
• Verminderde vruchtbaarheid: Meestal moet u dit middel gebruiken vanaf dag 3 na het begin van de menstruatie tot en met dag 7. De arts houdt met een echo in de gaten of de eicellen voldoende rijpen.

U mag het medicijn slikken op elk moment van de dag. Doe dit het liefst in de ochtend.

Hoelang?

• Kanker: Meestal gebruikt u dit medicijn een paar jaar. Dit is afhankelijk van hoe de kanker reageert en welke andere medicijnen u gebruikt. Bij borstkanker met uitzaaiingen gebruikt u het meestal een paar maanden.
• Verminderde vruchtbaarheid: U moet dit middel meestal enkele dagen gebruiken. Als na 6 cycli geen zwangerschap is opgetreden, onderzoekt uw arts u verder.
• Pubertas praecox: Een jongen gebruikt dit middel tot hij een volwassen lengte heeft.