Inhoud

• Wat doet losartan en waarbij gebruik ik het?
• Wat zijn mogelijke bijwerkingen?
• Mag ik losartan gebruiken met andere medicijnen?
• Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?
• Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?
• Hoe gebruik ik dit medicijn?

losartan

Losartan hoort bij de groep angiotensine-II-blokkers. Het verlaagt de bloeddruk.

Artsen schrijven het voor bij hoge bloeddruk, hartfalen en nierziekten.

Wat doet losartan en waarbij gebruik ik het?

Hoge bloeddruk

Verschijnselen
Mensen met een hoge bloeddruk voelen hier in het algemeen niets van. Hoge bloeddruk is ook geen ziekte. Maar geeft meer kans op hart- en vaatziekten.

Als de bloeddruk te hoog is, stroomt het bloed te krachtig door de vaten. Dit is schadelijk voor de bloedvaten.

Beschadigde bloedvaten verhogen de kans op een beroerte (herseninfarct of hersenbloeding) en ernstige hartziekten, zoals hartkramp en hartfalen.

Werking
Angiotensine-II is een lichaamseigen stof die een rol speelt bij de spanning van de spiertjes rond de bloedvaten. Door het angiotensine-II te blokkeren wordt de spanning in deze spiertjes minder. Hierdoor worden de bloedvaten ontspannen en wijder. Het bloed kan daardoor beter doorstromen en de bloeddruk gaat omlaag.

Door angiotensine-II-blokkers scheiden de nieren ook meer zout (natrium) uit met de plas. Dit helpt ook de bloeddruk omlaag te brengen. Door de lagere bloeddruk is er minder kans op een hart- en vaatziekte, zoals een beroerte.

Behandeling
Bij de behandeling van een hoge bloeddruk kunnen artsen verschillende medicijnen voorschrijven. Vaak beginnen ze met een plastablet en/of een bètablokker. Als deze onvoldoende helpen of als deze niet gebruikt kunnen worden kan de arts een ACE-remmer voorschrijven.

Kan u geen ACE-remmers gebruiken? Bijvoorbeeld omdat u te veel last heeft van hoesten door een ACE-remmer? Dan kan de arts u een angiotensine-II-blokker voorschrijven, zoals losartan. Soms schrijft de arts direct een ACE-remmer of angiotensine-II-blokker voor. Bijvoorbeeld als u ook hartfalen of een nierziekte heeft.

Effect
Na drie tot zes weken werkt dit medicijn helemaal. Zelf merkt u hier niet veel van. U weet pas of het werkt bij een meting van uw bloeddruk. Toch is het belangrijk losartan elke dag in te nemen. Alleen dan kan dit medicijn u het beste beschermen tegen hart- en vaatziekten.

Hartfalen

Verschijnselen
Bij hartfalen (hartzwakte) is de pompkracht van het hart verzwakt. Het hart pompt het bloed minder goed rond. U bent daardoor sneller moe. En u kunt last krijgen van vocht in de benen of achter de longen. U bent dan ook sneller benauwd. 

Oorzaak
Hartfalen kan ontstaan als u lang last heeft van een hoge bloeddruk. Ook kan het ontstaan door slecht werkende hartkleppen. Of door vernauwing in de bloedvaten die het hart van bloed voorzien (kransslagaders). Verder door stoornissen in het hartritme of een hartinfarct.

Behandeling
Behalve het wegnemen van de oorzaak, zoals het behandelen van de hoge bloeddruk of het vervangen van een slechte hartklep, spelen medicijnen een belangrijke rol bij hartfalen.

De belangrijkste medicijnen zijn plastabletten en ACE-remmers, betablokkers of angiotensine-II-blokkers. Vaak schrijft de arts een combinatie van deze medicijnen voor, zoals een plastablet met een ACE-remmer.

Kan u geen ACE-remmers gebruiken? Bijvoorbeeld omdat u te veel last heeft van hoesten door een ACE-remmer? Dan kan de arts u een angiotensine-II-blokker voorschrijven, zoals losartan.

Werking
Angiotensine-II-blokkers verlagen de bloeddruk en zorgen voor een betere conditie van de hartspier. Hierdoor wordt de pompkracht van het hart beter en worden uw klachten minder. Mensen met hartfalen die met dit medicijn de pompkracht van hun hart hebben verbeterd, hebben minder kans om aan een hartziekte te overlijden.

Effect
Na drie tot zes weken werkt dit medicijn helemaal. U merkt dan dat u minder last heeft van dikke enkels, benauwd zijn en moe zijn.

Nierziekten

Dit medicijn wordt gebruikt bij nierziekten, zoals die bijvoorbeeld bij diabetes kunnen voorkomen (diabetische nefropathie).

Oorzaak
De nieren filtreren afvalstoffen uit het bloed, zodat deze via de plas het lichaam uitgaan. De nieren hebben hiervoor een filtersysteem. Alleen de afvalstoffen en water kunnen langs het filter.

Als de nieren zijn beschadigd, zoals bij diabetes, werkt het filter in de nieren niet goed. Hierdoor kunnen ook belangrijke bouwstoffen, zoals eiwitten, langs de filters en in de plas terechtkomen. Deze eiwitten in de plas zorgen dat de filters nog minder goed werken.

Verschijnselen
Meestal merkt u niet dat u een nierziekte, zoals diabetische nefropathie, heeft. Pas als uw plas wordt getest op eiwitten, kunt u zien of uw nieren nog voldoende werken.

Heeft u al langere tijd veel eiwit via de plas verloren? Dan is dat soms te merken aan oedeem. Als u oedeem heeft houdt uw lichaam te veel vocht vast. U kunt last hebben van dikke vingers, dikke enkels en zwaarder worden. Ook kan de plas er donkerder uitzien of schuimen. Uiteindelijk kunt u last krijgen van spierkrampen, heel erg moe zijn, jeuk en een droge huid.

Werking
Dit medicijn voorkomt dat het filtersysteem in de nieren verder beschadigt. Hierdoor wordt het eiwitverlies via de plas minder. Ook voorkomt dit medicijn dat nierziekte ontstaat bij mensen met diabetes.

Effect
Het effect is meestal na twee weken te meten in de plas. Het kan een paar weken duren voordat u merkt dat uw klachten zoals moe zijn, minder zijn. Het is belangrijk dit medicijn elke dag in te nemen. Alleen dan kan het uw nieren het beste beschermen.

Wat zijn mogelijke bijwerkingen?

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Duizelig zijn

  Dit merkt u vooral bij opstaan uit bed of uit een stoel. Dit gaat in het algemeen over als uw lichaam gewend is aan de lagere bloeddruk. Dit is binnen een paar dagen tot weken.
  Als u zich duizelig voelt, sta dan niet te snel op uit bed of van een stoel. U kunt het beste even liggen. Leg uw benen wat hoger, bijvoorbeeld op een kussen.
  Neem dit medicijn de eerste paar keer 's avonds in op de rand van uw bed. Dan kunt u gaan liggen als u duizelig bent. Raadpleeg uw arts als u na een paar weken nog steeds last heeft van duizelig zijn. 

• Vermoeidheid en een zwak gevoel. 

  Als u hier last van blijft houden, raadpleeg dan uw arts.

• De werking van uw nieren wordt slechter, na gebruik tijdens meerdere maanden. 

  Meestal merkt u dit niet zelf op, maar via bloedonderzoek kan dit worden opgemerkt. Uw arts zal de nierfunctie regelmatig controleren.

• Bloedarmoede

  U merkt dat aan een extreme moe zijn, een bleke huid en slijmvliezen. Raadpleeg dan uw arts

• Een te sterke daling van uw bloedsuiker. 

  U krijgt last van een 'hypo'. Hypo betekent 'te laag', dus te weinig glucose in het bloed. U merkt dit aan honger, een wisselend humeur, in de war zijn, hoofdpijn, moe zijn en duizelig zijn. Verder aan een bleek gezicht, wazig zien, beven en zweten.
  Heeft u een hypo? Eet of drink dan iets. Bijvoorbeeld druivensuiker, suikerklontjes, een lepel honing, zoete limonade of een sportdrank. Houd daarom altijd iets van deze voeding bij de hand. Kunstmatige zoetstoffen werken niet tegen een hypo. Neem dus bij een hypo geen 'light' drankje.

• Teveel aan kalium, een bepaalde stof in het bloed. 

  U merkt dit meestal zelf niet. Een enkele keer kunt u hierdoor last krijgen van lusteloos voelen en hartritmestoornissen. Een te hoog kaliumgehalte kan met name ontstaan als uw nieren minder goed werken. Of als u hartfalen heeft. Uw arts zal het kaliumgehalte regelmatig controleren.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Maagdarmklachten, zoals misselijk zijn, buikpijn, verstopping of diarree. 

  Meestal helpt het als u dit medicijn met wat voedsel inneemt. Blijft u er ook na een paar dagen last van houden? Neem dan contact op met uw arts.

  In het algemeen kan diarree, overgeven of koorts voor uitdroging zorgen. Dit leidt vooral bij ouderen boven de 70 jaar en bij mensen met hartfalen of minder goed werkende nieren tot erge bijwerkingen. Daarom kan de arts bij deze groep mensen de dosering tijdelijk aanpassen. Valt u onder deze groep? En heeft u meerdere keren op een dag last van overgeven of diarree? Of heeft u langer dan 2 dagen koorts? Neem dan contact op met uw arts.

• Slaperig zijn of juist niet goed kunnen slapen, hoofdpijn en migraine.

• Depressie

  Als u dit merkt neem dan contact op met uw arts.

• Spierpijn, gewrichtspijn, rugpijn, spierzwakte en spierkramp. 

  Meestal is dit onschuldig, maar zelden kan dit wijzen op een ernstige bijwerking op de spieren. De verschijnselen van deze ernstige bijwerking zijn spierpijn, spierzwakte, algemeen ziek voelen, koorts, misselijk zijn en overgeven. De spierpijn zit meestal in de kuiten of onderrug, maar ook het hele lichaam kan zeer doen. Als u last krijgt van deze verschijnselen, moet u zo snel mogelijk uw arts raadplegen.

• Hoesten

• Huiduitslag, jeuk en galbulten. Als u de huidziekte psoriasis heeft: de klachten kunnen erger worden.

  Als u dit merkt, neem dan contact op met uw arts.

• Ontsteking van de lever en bloedafwijkingen. 

  Heeft u ineens hevige pijn in de bovenbuik, een gele verkleuring van het oogwit of van de huid, onverklaarbare blauwe plekken, extreem moe zijn of keelpijn met koorts en blaren in de keel? Dan moet u direct een arts waarschuwen.

• Griepachtige verschijnselen met loopneus, keelpijn, heesheid, kortademigheid, zweten en een longontsteking. 

  Waarschuw bij ernstige benauwdheid een arts.

• Overgevoeligheid voor dit medicijn. 

  Een ernstige overgevoeligheid is te merken aan een zwelling van het gezicht, lippen, mond, tong of keel. U kunt hierbij erg benauwd worden. Waarschuw in al deze gevallen direct een arts of ga naar de Eerste-hulpdienst.
  Bent u overgevoelig voor dit medicijn? Dan mag u het niet meer gebruiken. Geef dit daarom aan de apotheker door. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn niet opnieuw krijgt.

• Gevoeligheid van de huid voor UV-licht (zon, zonnebank, UV-lamp). 

  Dit kan jeuk, roodheid en ernstige verbranding geven. Ook kunt u last krijgen van huiduitslag en huidverkleuring.
  Begint u net met dit medicijn? Blijf dan uit direct zonlicht, vooral tussen 10:00 en 15:00 uur. Bescherm uw huid tegen de zon. Bijvoorbeeld met zonnebrandmiddel en beschermende kleding, zoals een hoed en een zonnebril. Ga niet onder de zonnebank.
  Krijgt u een ernstige reactie op de zon? Stop dan met dit medicijn en waarschuw uw arts. U moet dan zo snel mogelijk overstappen op een ander medicijn.

• Impotentie. Dit komt ook door de lagere bloeddruk. 

  Heeft u last van deze bijwerking? Houd er rekening mee dat deze blijft zolang u het middel slikt. Vraag uw arts op advies. Deze bijwerking is voor veel mensen een reden om te stoppen met dit medicijn. Mogelijk moet de dosering worden aangepast of is een ander middel geschikter voor u.

• Sneller last van koude handen en voeten. .

  Zorg voor voldoende bescherming tegen kou door warme kleding te dragen, zoals wanten en sokken. Vooral mensen met de ziekte van Raynaud merken deze bijwerking doordat ze meer last krijgen van koude vingers en tenen. Neem contact op met uw arts als deze bijwerking te veel last geeft

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Mag ik losartan gebruiken met andere medicijnen?

Dit medicijn heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of in uw medicijn een van die werkzame stoffen zit, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje ‘samenstelling’.

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

• Plastabletten. Deze wisselwerking is alleen van belang als u al wel een plastablet gebruikt en daar nu een angiotensine-II-blokker bij krijgt. De eerste paar dagen dat u deze combinatie gebruikt kunt u last krijgen van erg duizelig zijn. Dit doordat de bloeddruk sterk daalt.
  Meestal raadt de arts daarom aan om de plastabletten een paar dagen niet in te nemen. Na twee of drie dagen begint u dan met angiotensine-II-blokker. U heeft zo minder last van duizelig zijn. Als u de angiotensine-II-blokker twee of drie dagen gebruikt kunt u zonder problemen de plastablet weer innemen.
  Ook kan uw arts u aanraden om de plastablet wel te blijven gebruiken. De arts zal dan aangeven om de eerste dagen met een lage dosis losartan te beginnen en die na een paar dagen te verhogen.
• Lithium, een medicijn tegen manische depressiviteit. Losartan kan de bijwerkingen van lithium versterken. Zoals maagdarmklachten, trillen, spierzwakte, spiertrekkingen, duizeligheid, slaperigheid, sufheid, in de war zijn, minder goede concentratie, moeite met lopen en spreken, en epileptische aanvallen. Waarschuw meteen uw arts als u last krijgt van één van deze bijwerkingen. Uw arts moet het lithiumgehalte in het bloed regelmatig laten meten en de dosering eventueel aanpassen.
• Andere bloeddrukverlagende medicijnen. De bloeddruk kan te laag worden als u losartan samen met andere bloeddrukverlagers gaat gebruiken. Uw arts houdt hier rekening mee en zal in het begin een lagere dosering voorschrijven. Al naar gelang het effect zal de arts de dosis geleidelijk verhogen.
• Kaliumzout en de kaliumsparende plasmiddelen spironolacton en triamtereen. Door combinatie van de angiotensine-II-blokkers met deze middelen kan de hoeveelheid kalium in het bloed te hoog worden. U merkt dit aan lusteloosheid en hartritmestoornissen. U kunt de combinatie veilig gebruiken als bij u regelmatig de hoeveelheid kalium in het bloed wordt gemeten. Kalium zit ook in ‘zeezout’ of ‘dieetzout’. Het eten van veel van deze zouten kan ook de hoeveelheid kalium in het bloed verhogen.
• De antibiotica co-trimoxazol (trimethoprim/sulfamethoxazol) en trimethoprim. De combinatie kan de hoeveelheid kalium in het bloed te hoog maken. U merkt dit aan een onregelmatige hartslag, gevoelloosheid of vreemd gevoel in de armen of benen, lusteloosheid, in de war zijn en zwakte. Raadpleeg bij een of meer van deze verschijnselen uw arts. U kunt de combinatie veilig gebruiken als bij u regelmatig de hoeveelheid kalium in het bloed wordt gemeten.
• Pijnstillers van het NSAID-type, zoals ibuprofen, naproxen en diclofenac. Deze pijnstillers kunnen de werking van losartan bij hoge bloeddruk en hartfalen minder maken. Gebruik u een pijnstiller van het NSAID-type langer dan twee weken? En gebruikt u losartan voor een hoge bloeddruk of hartfalen? Dan zal uw bloeddruk extra gecontroleerd moeten worden. Bij hartfalen: als u meer klachten krijgt van moeheid, benauwdheid of dikke enkels, neem dan ook contact op met uw arts.

Twijfelt u eraan of een van de bovenstaande wisselwerkingen voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?

autorijden?
Ja, dat kan. Dit medicijn heeft geen invloed op hoe goed u kunt autorijden.

alcohol drinken?
Alcohol verwijdt de bloedvaten, net als losartan. U kunt daardoor last krijgen van duizelig zijn. Probeer het drinken van alcohol eerst met mate. U kunt dan zelf inschatten of u hier veel last van krijgt. In het algemeen is een paar keer in de week een glas wijn geen probleem.

alles eten?
U mag eten en drinken zoals u normaal ook doet

Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?

Zwangerschap
Gebruik dit medicijn NIET tijdens de zwangerschap of als u zwanger wilt worden. Angiotensine-II-blokkers, zoals losartan, zijn tijdens de zwangerschap schadelijk voor het ongeboren kind. Er kunnen nierafwijkingen, schedelafwijkingen en groeivertraging bij het kind ontstaan.

Als u dit medicijn gebruikt en u denkt erover zwanger te worden, overleg dan met uw arts of u een ander medicijn kunt gaan gebruiken.

Borstvoeding
Wilt u borstvoeding geven, overleg dan met uw arts of apotheker. Het is niet bekend of dit medicijn in de moedermelk terechtkomt en of het schadelijk voor de baby is. Mogelijk kan de arts u (tijdelijk) een ander medicijn voorschrijven, waarvan wel bekend is dat u het veilig kunt gebruiken.

Hoe gebruik ik dit medicijn?

Hoe?
Kijk voor de juiste dosering op het etiket van de apotheek.

Wanneer? 
U mag dit medicijn innemen op elk moment van de dag. Kies wel een vaste tijd. Bij voorkeur in de ochtend bij het ontbijt. Dan vergeet u minder snel een dosis. Heeft u in het begin veel last van duizelig zijn? Dan kunt u het ook ’s avonds voor het naar bed gaan innemen.

Hoe lang?

• Hoge bloeddruk. Een behandeling voor hoge bloeddruk is meestal voor een lange tijd. Als dit medicijn goed bij u werkt, moet u dit medicijn waarschijnlijk uw leven lang gebruiken.
• Hartfalen en nierziekten. Waarschijnlijk moet u dit medicijn voor een lange tijd gebruiken. Overleg dit met uw arts.